Zadziwienie

Tytuł: Zadziwienie

Autor: Richard Powers

Wydawnictwo: W.A.B.

Rok wydania: 2023

 

Opis wydawcy:

Astrobiolog Theo Byrne, zajmujący się badaniem życia pozaziemskiego, samodzielnie wychowuje dziewięcioletniego syna. Robin jest ciepłym, serdecznym chłopcem, niezwykle wrażliwym – podobnie jak jego nieżyjąca już matka – na przyrodę i nękające ją zagrożenia związane ze zmianami klimatycznymi. Trudno mu jednak dostosować się do reguł panujących w społeczeństwie. Nie umie odnaleźć się wśród rówieśników, bywa agresywny – za co grozi mu wyrzucenie ze szkoły. Specjaliści zalecają leczenie środkami psychoaktywnymi. Theo nie chce się na to zgodzić. Decyduje się poddać syna eksperymentalnej terapii metodą neurofeedbacku.

„Zadziwienie” to niezwykle intymna i poruszająca powieść, w której autor rysuje portret pięknej, choć niełatwej miłości łączącej ojca i syna. Znakomite opisy przyrody, hipnotyzujące wizje życia pozaziemskiego, a przede wszystkim stawianie ważnych, pełnych troski, ale też bolesnych pytań o przyszłość naszej zagrożonej planety.

 

Galaktyki i wszechświaty

Ludzkość dokonała wielu odkryć i – zważywszy na jej ewolucyjne początki – osiągnęła naprawdę wysoki poziom rozwoju. Ale czy jej poszukiwania i odkrycia są naprawdę odpowiednio ukierunkowane? Theo Byrne jest astrobiologiem badającym pozaziemskie formy życia i sprawdzającym prawdopodobieństwo wystąpienia ich na innych planetach, podczas gdy jego (najprawdopodobniej) autystyczny syn stara się walczyć z degradacją Ziemi i wyginięciem gatunków zagrożonych. Czy jest szansa na to, że ojciec i syn odnajdą drogę, by naprawdę się zrozumieć?

Ojciec przeznacza swój czas i zasoby na znalezienie form życia, które być może nie istnieją, w miejscach, do których nigdy nie dotrze. Syn (podobnie jak wcześniej matka) bez reszty angażuje się w ruch ekologiczny, zbierając środki na ochronę wymierających gatunków w jedynym znanym nam świecie, w którym życie istnieje na pewno. Czyje priorytety mają w sobie więcej rozsądku – uznanego pracownika naukowego, czy chłopca, który w widoczny sposób nie przystaje do norm społecznych?

Wydaje się, że Zadziwienie to przede wszystkim historia trudniej miłości ojca i syna, ale tak naprawdę jest to opowieść o ginącym świecie. W jej tle mamy nawiązania do prawdziwych osób i wydarzeń (na przykład wyborów prezydenckich w Stanach Zjednoczonych). Powieść Powersa oprócz pogłębiającego się kryzysu ekologicznego ukazuje populizm warstw rządzących, które podejmują decyzje o dofinansowaniach lub zakończeniu niektórych projektów tylko po to, by wypaść lepiej w sondażach. Osobom decyzyjnym nie zależy na ratowaniu planety, a jeśli już podejmują jakieś działania, to jest to najczęściej podyktowane walką o elektorat, a nie faktyczną chęcią zmian.

Zadziwienie to bardzo poruszająca, kameralna historia o miłości i godzeniu się ze stratą, ale przede wszystkim o szukaniu porozumienia, jedności z drugim człowiekiem i naturą. Oprócz zwrócenia uwagi na palące problemy współczesnego świata, jest to również znakomita proza, z którą przyjemnie się obcuje.