Strzelby, zarazki i stal

Tytuł: Strzelby, zarazki i stal. Krótka historia ludzkości

Autor: Jared Diamond

Wydawnictwo: Zysk i S-ka

Rok wydania: 2023

 

Opis wydawcy:

Błyskotliwe spojrzenie na dzieje ludzkości, które udowadnia, że to czynniki geograficzne i środowiskowe ukształtowały naszą cywilizację. Kilkanaście tysięcy lat temu ludy zamieszkujące Ziemię niczym istotnym nie różniły się między sobą. Ludzie epoki kamienia żyli dzięki łowiectwu i zbieractwu. Gdy udomowiono zwierzęta i zaczęto uprawiać rośliny, to lud Eurazji zdobył przewagę nad innymi. Symbolem postępu stały się strzelby (broń), zarazki i stal (narzędzia). To umożliwiło im podbój świata. U zarania ludzkości mieszkańcy każdego z kontynentów mieli w ręku atuty, by się rozwijać i nie ulec sile innych.

Afryka to miejsce narodzin człowieka. Oni byli pierwsi. Ameryka to kontynent żyzny i bogaty. To mieszkańcy Australii pierwsi nauczyli się podróżować przez bezkresne wodne przestrzenie. Tam też znajdujemy najstarsze ślady obecności ludzi najbliższych nam. Autor udowadnia, że przewaga Euroazjatów nie wynika z ich biologicznej odrębności. To udomowienie zwierząt, pojawienie się zarazków, bakterii i chorób, będących ubocznym skutkiem udomowienia zwierząt, i związane z tym przenoszenie ich na inne kontynenty w postaci epidemii były główną przyczyną ich podbojów. Byli bardziej odporni niż podbijane przez nich ludy.

 

Kwestia przypadku

Czy zastanawialiście się kiedyś, ile elementów musiało zaistnieć, żeby ludzkość znalazła się na takim etapie cywilizacji, na jakim jest obecnie? Czy ludzie na poszczególnych kontynentach mieli równe szanse rozwoju, czy może jednak były miejsca bardziej uprzywilejowane? Jared Diamond postanowił znaleźć odpowiedzi na te pytania i wiele innych. Strzelby zarazki i stal to pozycja, która znakomicie przedstawia rozwój cywilizacji na poszczególnych kontynentach. Autor przedstawił najmocniejsze strony każdej z lokacji oraz te, które mogły przyczynić się do spowolnienia postępu w danej społeczności.

Książka Jareda Diamonda to idealna pozycja dla osób, które są zainteresowane antropologią historyczną i chciałyby nabyć szersze spojrzenie na historię rozwoju ludzkości. Czuję się w obowiązku ostrzec, że książkę cechuje dość silny naukowy sznyt, więc jeśli ktoś szuka lekkiej lektury do podczytywania w wolnym czasie, może się od niej odbić.

Informacje zawarte w książce Diamonda dają szansę na nowe spojrzenie na historię ludzkości oraz refleksję nad zjawiskami, które wcześniej nawet nie wpadły nam do głowy. O ile jednak zgodzę się z tym, że zachodnie pojmowanie inteligencji nie jest jedynym słusznym, to umniejszanie wkładu ludzi w rozwój zachodniej cywilizacji i nieustanne sugerowanie, że jest ona dziełem przypadku i świetnej lokalizacji, wydaje mi się sporą nadinterpretacją. Odnoszę wrażenie, że niektóre argumenty, które mogłyby przeczyć teoriom autora, zostały celowo przez niego przemilczane. Nie zmienia to jednak faktu, że Strzelby, zarazki i stal to bardzo dobra i wartościowa lektura, która może zmienić nasze myślenie o świecie i jego historii.

 
 

 

 

***

 

Strzelby, zarazki i stal. Krótka historia ludzkości do kupienia na Bonito